Uống viên sắt mỗi ngày có sao không? Uống bao nhiêu là đủ?

Sắt đóng vai trò thiết yếu cho cơ thể, tham gia vào quá trình tạo máu, vận chuyển oxy và thực hiện nhiều chức năng quan trọng khác. Tuy nhiên, chế độ ăn uống thiếu hụt hoặc một số vấn đề sức khỏe có thể dẫn đến tình trạng thiếu sắt. Việc bổ sung sắt qua viên uống đang ngày càng phổ biến, nhưng uống viên sắt mỗi ngày có sao không? Uống bao nhiêu là đủ?

Bổ sung sắt qua viên uống mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ thiếu sắt cao. Tuy nhiên, việc sử dụng viên sắt cần được thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Bài viết này Chiaki sẽ cung cấp cho mọi người thông tin chi tiết về việc uống viên sắt mỗi ngày có sao không? Cùng với những lưu ý quan trọng khi sử dụng viên sắt.

1 Vai trò của sắt đối với cơ thể

Sắt là một khoáng chất thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng sinh học của cơ thể. Dưới đây là một số vai trò chính của sắt:

• Vận chuyển oxy: Sắt là thành phần chính của hemoglobin, một protein trong hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể. Nếu thiếu sắt, cơ thể sẽ không có đủ oxy để hoạt động bình thường, dẫn đến tình trạng thiếu máu.
• Tạo năng lượng: Sắt cũng tham gia vào quá trình sản xuất năng lượng bằng cách hỗ trợ các enzym tạo ra adenosine triphosphate (ATP), nguồn năng lượng chính của tế bào.
• Hỗ trợ hệ miễn dịch: Sắt đóng vai trò quan trọng trong chức năng của hệ miễn dịch bằng cách giúp các tế bào miễn dịch chống lại vi khuẩn và virus.
• Tham gia vào quá trình phát triển: Sắt cần thiết cho sự phát triển não bộ, hệ thần kinh và hệ thống miễn dịch ở trẻ em. Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập và hành vi của trẻ.
• Điều hòa thân nhiệt: Sắt đóng vai trò trong việc điều hòa thân nhiệt bằng cách giúp cơ thể sản sinh ra nhiệt và giữ ấm khi cần thiết.

Vai trò của sắt đối với cơ thể

2 Ai nên bổ sung thêm sắt?

Khi thiếu sắt, cơ thể sẽ gặp nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cả thiếu máu. Dưới đây là một số người nên bổ sung thêm sắt:

Trẻ em

• Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời không cần bổ sung sắt vì đã nhận đủ lượng sắt từ sữa mẹ.
• Sau 6 tháng tuổi, trẻ cần bắt đầu ăn dặm với các thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh đậm. Tuy nhiên, lượng sắt từ thực phẩm có thể không đủ đáp ứng nhu cầu của trẻ, do đó, trẻ cần bổ sung thêm sắt dạng siro hoặc viên uống theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Trẻ sinh non, nhẹ cân, hoặc có chế độ ăn chay trường cũng có nguy cơ cao bị thiếu sắt và cần được bổ sung thêm.

>>> Xem thêm: Viên uống bổ sung sắt tốt nhất cho trẻ em.

Phụ nữ mang thai và đang cho con bú

• Nhu cầu sắt của phụ nữ mang thai và đang cho con bú tăng cao do nhu cầu tạo máu cho thai nhi và trẻ sơ sinh.
• Phụ nữ mang thai cần bổ sung thêm 27 mg sắt mỗi ngày, còn phụ nữ cho con bú cần bổ sung thêm 10 mg sắt mỗi ngày.
• Việc thiếu sắt trong thai kỳ có thể dẫn đến thiếu máu thai nhi, sinh non, suy dinh dưỡng bào thai, và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ sau sinh.

Phụ nữ mang thai và đang cho con bú nên bổ sung sắt hằng ngày

>>> Xem thêm: Viên uống bổ sung sắt an toàn cho bà bầu.

Phụ nữ đang đến kỳ rụng dâu

• Mỗi chu kỳ kinh nguyệt, phụ nữ mất đi một lượng sắt nhất định qua máu kinh.
• Phụ nữ có lượng kinh nguyệt nhiều, hoặc bị rong kinh có nguy cơ cao bị thiếu sắt và cần bổ sung thêm.
• Việc thiếu sắt có thể dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, da xanh xao, khó thở, và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Người bị thiếu hụt sắt

• Người bị thiếu hụt sắt có thể do nhiều nguyên nhân như chế độ ăn uống thiếu sắt, mất máu do chấn thương hoặc phẫu thuật, rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng đến khả năng hấp thu sắt, hoặc một số bệnh lý mãn tính.
• Triệu chứng phổ biến của thiếu sắt bao gồm mệt mỏi, da xanh xao, khó thở, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, và suy giảm khả năng tập trung.

Ngoài ra, một số nhóm người khác cũng có thể cần bổ sung thêm sắt:

• Vận động viên: Vận động viên thường xuyên tập luyện cường độ cao có thể bị mất sắt qua mồ hôi.
• Người ăn chay: Chế độ ăn chay thường ít sắt hơn chế độ ăn có chứa thịt.
• Người lớn tuổi: Người lớn tuổi có thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ sắt.

3 Uống viên sắt mỗi ngày có sao không?

Việc uống viên sắt mỗi ngày có an toàn hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn, liều lượng sắt bạn dùng và loại viên sắt bạn uống.

Nhìn chung, việc uống viên sắt mỗi ngày được xem là an toàn cho hầu hết người trưởng thành khỏe mạnh khi được thực hiện theo đúng hướng dẫn. Lượng sắt khuyến nghị hàng ngày (RDA) cho người lớn là 8 mg đối với phụ nữ và 18 mg đối với nam giới. Tuy nhiên, nhu cầu sắt của mỗi người có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính, tình trạng mang thai hoặc cho con bú, và một số yếu tố sức khỏe khác.

Ngoài việc uống viên sắt, bạn cũng có thể bổ sung sắt thông qua chế độ ăn uống. Các thực phẩm giàu sắt bao gồm thịt đỏ, gia cầm, cá, đậu phụ, rau lá xanh và ngũ cốc tăng cường.

Phụ nữ mang thai và đang cho con bú nên bổ sung sắt hằng ngày

4 Tác dụng phụ khi bị uống thừa sắt là gì?

Uống quá nhiều sắt có thể gây ra nhiều tác dụng phụ có hại cho sức khỏe, bao gồm cả những tác dụng ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, gan, tim và các cơ quan khác. Dưới đây là chi tiết về một số tác dụng phụ phổ biến nhất:

Tác dụng phụ tiêu hóa:

• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Đau bụng
• Tiêu chảy (có thể lẫn máu)
• Táo bón
• Ợ nóng

Tác dụng phụ lên gan:

• Tổn thương gan
• Xơ gan
• Suy gan

Tác dụng phụ lên tim:

• Nhịp tim nhanh
• Đau ngực
• Suy tim

Tác dụng phụ khác:

• Thay đổi màu da (da sẫm màu)
• Viêm khớp
• Đái tháo đường
• Tổn thương buồng trứng
• Kích thích vi khuẩn sinh sôi
• Bệnh lý thần kinh

Ngộ độc sắt:

Trong trường hợp nghiêm trọng, uống quá nhiều sắt có thể dẫn đến ngộ độc sắt, có thể gây ra các triệu chứng đe dọa tính mạng như:

• Co giật
• Hôn mê
• Tử vong

Nguy cơ ngộ độc sắt cao hơn ở:

• Trẻ em
• Thanh thiếu niên
• Người có bệnh lý gan
• Người nghiện rượu
• Người có rối loạn hấp thu sắt

Tác dụng phụ khi bị uống thừa sắt là gì?

Cách phòng ngừa tác dụng phụ do uống quá nhiều sắt:

• Chỉ dùng viên sắt theo chỉ định của bác sĩ.
• Không tự ý tăng liều hoặc dùng nhiều viên sắt cùng lúc.
• Không dùng chung viên sắt với canxi, cà phê hoặc trà vì có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu sắt của cơ thể.
• Theo dõi các tác dụng phụ và báo cáo cho bác sĩ nếu gặp bất kỳ vấn đề nào.
• Xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra lượng sắt trong cơ thể.

Điều quan trọng:

• Việc uống quá nhiều sắt có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.
• Do đó, điều quan trọng là chỉ sử dụng viên sắt theo chỉ định của bác sĩ và tuân thủ hướng dẫn sử dụng cẩn thận.
• Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào về việc sử dụng viên sắt, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.

Cách phòng ngừa tác dụng phụ do uống quá nhiều sắt

5 Hướng dẫn uống sắt hiệu quả và đúng cách

Uống sắt không đúng cách có thể gây ra một số tác dụng phụ từ nhẹ đến nặng. Sau đây là cách uống sắt hiệu quả, mọi người có thể tham khảo:

• Thời điểm tốt nhất: Uống sắt vào lúc sáng sớm, khi bụng đói (trước ăn 1 giờ) hoặc sau khi ăn 2 giờ. Lý do là vì lúc này hàm lượng canxi và sắt trong cơ thể đang ở mức thấp nhất, giúp cơ thể hấp thu sắt tốt hơn.
• Có thể uống: Uống cùng với các bữa ăn nếu bạn gặp tác dụng phụ tiêu hóa như buồn nôn, táo bón. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số chất trong thức ăn có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu sắt, ví dụ như canxi, caffeine, polyphenol trong trà và cà phê.

Liều lượng:

Bảng sau cung cấp mức khuyến nghị chung về nhu cầu sắt. Nhu cầu thực tế của mỗi người có thể khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng sức khỏe, chế độ ăn uống và mức độ hoạt động thể chất.

Bảng hàm lượng khuyến nghị sắt (mg/ngày)

Nhóm tuổi	Nam		Nữ
	Nhu cầu theo giá trị sinh học sắt của khẩu phần		Nhu cầu theo giá trị sinh học sắt của khẩu phần
	Thấp	Cao	Thấp	Cao
0-5 tháng	0,93	–	0,93	–
6-8 tháng	8,5	5,6	7,9	5,2
9-11 tháng	9,4	6,3	8,7	5,8
1-2 tuổi	5,4	3,6	5,1	3,5
3-5 tuổi	5,5	3,6	5,4	3,6
6-7 tuổi	7,2	4,8	7,1	4,7
8-9 tuổi	8,9	5,9	8,9	5,9
10-11 tuổi	11,3	7,5	10,5	7,0
10-11 tuổi (có kinh nguyệt)			24,5	16,4
12-14 tuổi	15,3	10,2	14,0	9,3
12-14 tuổi (có kinh nguyệt)			32,6	21,8
15-19 tuổi	17,5	11,6	29,7	19,8
20-29 tuổi	11,9	7,9	26,1	17,4
30-49 tuổi	11,9	7,9	26,1	17,4
50-69 tuổi	11,9	7,9	10,0	6,7
>50 tuổi (có kinh nguyệt)			26,1	17,4
>70 tuổi	11,0	7,3	9,4	6,3
Phụ nữ có thai (trong suốt cả quá trình)			15	10
Phụ nữ cho con bú	Chưa có kinh nguyệt trở lại		13,3	8,9
	Đã có kinh nguyệt trở lại		26,1	17,4

Ghi chú:

• Nhu cầu sắt theo giá trị sinh học sắt của khẩu phần thấp là lượng sắt cần thiết để đáp ứng nhu cầu của hầu hết (97%) người khỏe mạnh trong nhóm tuổi đó. Nhu cầu cao là lượng sắt cần thiết để đáp ứng nhu cầu của 99% người khỏe mạnh trong nhóm tuổi đó.
• Nhu cầu sắt của phụ nữ có thai và cho con bú cao hơn so với phụ nữ ở độ tuổi khác vì cơ thể họ cần sản xuất thêm hồng cầu để hỗ trợ thai nhi và cung cấp sữa cho con bú.
• Trẻ em và thanh thiếu niên có nhu cầu sắt cao hơn so với người lớn vì cơ thể họ đang phát triển.
• Những người bị mất máu kinh nguyệt nhiều hoặc có các tình trạng sức khỏe khác có thể cần nhiều sắt hơn.

Bằng cách uống sắt đúng cách và kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, bạn có thể đảm bảo rằng cơ thể bạn có đủ lượng sắt cần thiết để hoạt động bình thường.

Hướng dẫn uống sắt hiệu quả và đúng cách

6 Một số lưu ý khi sử dụng TPCN bổ sung sắt

Bổ sung sắt bằng thực phẩm chức năng (TPCN) là cách hiệu quả để khắc phục tình trạng thiếu sắt, tuy nhiên việc sử dụng cần tuân thủ một số lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Việc bổ sung sắt cần được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt đối với những người có bệnh lý nền như tim mạch, gan, thận,… Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng thiếu sắt và kê đơn phù hợp, tránh nguy cơ thừa sắt gây hại cho sức khỏe.
• Xác định nhu cầu sắt: Việc xét nghiệm máu là cần thiết để xác định lượng sắt trong cơ thể, từ đó bác sĩ sẽ điều chỉnh liều lượng bổ sung phù hợp. Bổ sung sắt quá mức có thể dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng.
• Lựa chọn sản phẩm uy tín: Nên chọn mua TPCN bổ sung sắt tại các cơ sở uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được Bộ Y tế cấp phép. Tránh mua hàng trôi nổi, không đảm bảo chất lượng.
• Uống theo hướng dẫn: Uống đúng liều lượng, thời điểm và theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất. Không tự ý tăng giảm liều hoặc bỏ liều vì có thể ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng.
• Uống cùng vitamin C: Vitamin C giúp tăng cường hấp thu sắt. Nên uống TPCN bổ sung sắt cùng với nước cam, chanh hoặc các thực phẩm giàu vitamin C khác.
• Tránh một số thực phẩm: Một số thực phẩm cản trở hấp thu sắt như: trà, cà phê, sữa, canxi,… Nên hạn chế sử dụng những thực phẩm này trong vòng 2 tiếng trước hoặc sau khi uống TPCN bổ sung sắt.

Như vậy, Chiaki đã giải đáp cho thắc mắc “Uống viên sắt mỗi ngày có sao không?” và các câu hỏi liên quan khác. Việc uống viên sắt mỗi ngày có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng cần lưu ý sử dụng đúng cách để tránh những tác hại không mong muốn. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích. Hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của bản thân và chủ động bổ sung đầy đủ dưỡng chất thiết yếu để cơ thể luôn khỏe mạnh.